Hazımsızlık (Dispepsi)

Hazımsızlık, özellikle içinde bulunduğumuz modern çağda oldukça yaygın bir şikayettir. Stresle birlikte gittikçe doğal ve sağlıklı olmaktan uzaklaşan beslenme şekillerinin hazımsızlığın daha sık görülmesine yol açtığı söylenebilir.

Hazımsızlık, genellikle bir şeyler yedikten sonra beliren, karın boşluğundaki çeşitli şikayetleri içine alan geniş kapsamlı bir şikayettir. Hazımsızlığın ana belirtisi üst karında ağrı ya da rahatsızlık hissidir. Hazımsızlık çekenlerde karın ağrısıyla birlikte çoğu kez göğüs kemiği arkasında mide ekşimesi de denilen, bir yanma hissi oluşur. Ancak mide ekşimesi ve hazımsızlık iki farklı durumdur. Mide ekşimesi aslında midede kalması gereken asitlerin, tekrar yemek borusuna tırmanmasıyla meydana gelir.

Hazımsızlıkta belirtiler genellikle bir şeyler yiyip içtikten kısa süre sonra oluşur ama hazımsızlık belirtilerinin yemekten hemen sonra değil de daha geç şekilde meydana gelmesi de mümkündür.

Hazımsızlık olduğu zaman karında dolgunluk, basınç, ağrı, mide yanması, geğirme, gerginlik veya şişkinlik olabilir.

Hazımsızlığa neden olan durumlar nelerdir?
Hazımsızlık çoğu kez yaşam biçimindeki çeşitli alışkanlıkların sonucu ortaya çıkar. Yağlı gıdalar tüketmek, sigara içmek, alkol tüketimi, çok fazla kafeinli içecek içmek ya da hızlı yemek yemek gibi alışkanlıkların, bazen de kullanılan ilaçların sindirim üzerinde hazımsızlık gibi bir yan etkisi olabilir.

Ülser, kabızlık, reflü, pankreatit, safra kesesi hastalıkları, midede iltihap (gastrit), yemek borusu rahatsızlıkları, mide kanseri gibi başka rahatsızlıkların da hazımsızlığa yol açtığı görülebilir.

Yemekten birkaç saat sonra başlayan hazımsızlık şikayeti on iki parmak barsağı ülserlerinde ve pankreas rahatsızlıklarında görülebilir.

Yağlı gıdaların yenmesinden sonra belirginleşen hazımsızlık safra veya pankreas yetmezliğine bağlı olabilir. Bazı kişilerde buğday ya da süt, yumurta gibi gıda allerjileri de hazımsızlık sebebi olabilir.

Karında hazımsızlıkla birlikte fazla gaz bulunması ve şişkinlik olması daha da çok sindirim sitemi rahatsızlıklarını düşündürür ve bir gastroenteroloji uzmanına muayene olmayı gerektirebilir.

Öte yandan kalbi besleyen damarlardaki tıkanıklığa ya da daralmaya bağlı yetersizlik sonucu angina pektorisi olan pek çok hastanın, yakınmaları hazımsızlık ve mide yanması şikayetleri ile karışabilir.

Hazımsızlık sorunu olan kişilerde aşağıda sıralanan şu belirtiler ortaya çıkabilir:

  • Yemek sırasında, birkaç lokmadan sonra bile hemen tokluk hissedilmesi, doluluk hissi nedeniyle yemeğin yarıda kesilmesi
  • Yemek sonrasında rahatsızlık verecek kadar midenin dolu hissedilmesi, doluluk hissinin uzun süre devam etmesi
  • Geğirme ve gaz çıkarma
  • Midedeki yiyeceklerin ya da sıvıların ağza gelmesi
  • Şişkinlik
  • Bulantı
  • Kusma
  • Ağızda asitli bir tat
  • Karnın guruldaması
  • Midede ya da üst karında, göbeğin üst kısmında yanma hissi
  • Göbekte ağrı