Tedavi Edilmesi Gereken Hastalık: Madde Bağımlılığı

Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı Uzman Psikoloğu Damla Alkan SAYGILI Yeşilay’ın, Sigara, Alkol ve Uyuşturucu Gibi Alışkanlıklar ile Mücadele Eden ve Bütün Zararlı Alışkanlıklardan Halkın ve Özellikle Gençlerin Korunması için Yaptığı Çalışmalarla Kamuya Hizmet Veren Bir Kurum Olduğunu Belirterek, Her Yıl Kutlanan 1 - 7 Mart Yeşilay Haftası Nedeniyle Madde Bağımlılığının Gençlerde ve Toplum Üzerindeki Olumsuz Etkileri ve Madde Bağımlılığının Önlenmesi ile İlgili Açıklamalarda Bulundu.

Madde bağımlılığının biyolojik, ruhsal ve sosyal boyutları olan ciddi bir sağlık sorunu olduğunu söyleyen Uzm. Psikolog Damla Alkan SAYGILI, madde bağımlılığının, tekrarlanan madde kullanımına bağlı olarak kişinin istediği etkiyi alabilmesi için madde miktarını artırması, sosyal ve kişilerarası ilişkilerde madde kullanımına bağlı sorunlar yaşaması, bedensel veya ruhsal bir sorunu olmasına rağmen madde kullanımını sürdürmesi ve madde alımının azalması veya kesilmesiyle maddeye özgü kesilme ya da yoksunluk belirtilerinin (uyku ve yeme problemleri, kolay kızma, öfke, saldırganlık, titreme, terleme, baş ağrısı, vb.) varlığı ile kendini gösteren bir beyin hastalığı olduğunu belirtti.

Psikoaktif MaddeKullanımı Duygu, Düşünce ve Davranışlarda Değişikliklere Neden Oluyor

Kişinin duygu, düşünce ve davranışlarında değişikliklere neden olan yasal ve yasal olmayan, zarar verici, bağımlılık yapıcı maddeler olarak bilinen psikoaktif maddeler hakkında bilgiler veren Uzm. Psikolog Damla Alkan SAYGILI, alkol, kenevir (marihuana, esrar, haşhaş), opiatlar (eroin, kodein, morfin), kokain, amfetaminler (speed, crystal), uçucu maddeler (tiner, bali, spreyler), nikotin, kafein gibi maddelerin psikoaktif maddeler olduğunu belirtti. Günümüzde yapılan çalışmalara da değinen Uzm. Psikolog Damla Alkan SAYGILI, psikoaktif maddelerin kullanımının çocukluk çağına kadar gerilediğini ve erken yaşlarda psikoaktif madde kullanımının madde bağımlılığı açısından risk oluşturduğunu söyledi.

Psikoaktif Maddeler Tekrarlanan Kullanımlar Sonucunda İnsanlarda Bağımlılığa Neden Olur

Psikoaktif maddelerin, tekrarlanan kullanımlar sonucunda insanlarda bağımlılığa neden olduğunu belirten Uzm. Psikolog Damla Alkan SAYGILI yapılan çalışmalarda, alınan maddelerin beynin ödül düzenekleri üzerinde etkileri olmasının yanında, keyif verici özelliklere sahip olduğunu, bu durumun alınan maddelerin tekrar tekrar alınma isteğine yol açtığını ve böylece madde kullanımının artarak bağımlılığa neden olduğunu ifade etti.

Bireysel, Ailevi ve Sosyal Nedenler Madde Kullanımına Başlama Sebebi

Gençlerde madde bağımlılığının başlamasındaki risk faktörlerine de değinen Uzm. Psikolog Damla Alkan SAYGILI, merak, akademik başarısızlık, prestij kazanma, güç ve üstünlük sağlama, öfkeli olma, sonucunu düşünmeden hareket etme, kendi davranışlarını kontrol etmekte güçlük çekme, sosyal sorunlarla başa çıkmada yetersizlik, gencin kendine güveni olmaması gibi bireysel nedenlerin yanında, aile içi iletişim sorunları, yetersiz aile desteği, ebeveyn çocuk ilişkisinde ebeveynin çok kısıtlayıcı ya da ilgisiz olması, anne ya da babanın madde kullanımı, ailede psikiyatrik hastalıkların varlığı gibi ailevi nedenler ile gencin kötü alışkanlıklara sahip arkadaşlarının olması, arkadaşları arasında yer bulma isteği, enerjisini boşaltacağı olanakların kısıtlı olması, maddeye ulaşımının kolay olması gibi sosyal nedenlerin de madde kullanımı için birer risk faktörü olduğunu söyleyen Uzm. Psikolog Damla Alkan SAYGILI, yapılan çalışmalarda dünyada giderek artmakta olan madde bağımlılığının, erkeklerde kızlara oranla daha fazla olduğunu, ayrıca riskli davranışlarda bulunma eğiliminin olduğu ergenlik döneminin de gençlerde, madde kullanımı yönünde bir risk faktörü olarak görülebileceğini belirtti.

Madde Bağımlılığı Toplumu Olumsuz Etkiliyor

Yine yapılan çalışmalara göre ergenlik çağında kullanılan maddelerin yetişkinlere oranla daha fazla bedensel hasara yol açtığını belirten Uzm. Dr. Damla Alkan SAYGILI, uzun süreli madde kullanımının gençlerde yol açtığı sorunlara bakıldığı zaman, zihinsel bozukluklara, beyinde, böbreklerde, karaciğerde, akciğerde tahribatlara, halsizliğe, çalışmada güçlüğe, sürekli ağız kuruluğuna, deride kuruluğa, algı bozukluklarına, panik atakların oluşmasına, uykusuzluğa, sinirliliğe, sindirim bozukluklarına, kilo kaybına, çeşitli kanserlerin ve çeşitli psikiyatrik hastalıkların oluşmasına, ölüme vb. neden olabileceğini ifade etti. Uzm. Psikolog Damla Alkan SAYGILI, madde kullanan kişilerin yalnızca kendini değil, ailesini, içinde bulunduğu toplumu, ülkenin kültürel yapısı ve ekonomik işleyişine kadar tüm toplumu etkilediğini söyleyerek, madde bağımlılığının gençlerde sağlık sorunları yaratmanın yanında, trafik kazaları, intihar, suça yönelme, aile parçalanması, iş ve okul hayatının bozulması, ekonomik problemler yaratması gibi bireye ve topluma pek çok zararı olan çok boyutlu bir sorun olduğunu belirtti.

Madde Bağımlılığının Tedavisi

Madde bağımlılığının tedavi olunması gereken bir hastalık olduğunu ifade eden Uzm. Psikolog Damla Alkan SAYGILI, madde bağımlılığı tedavisi sırasında, maddenin kesilmesinden dolayı görülen maddeye özgü kesilme veya yoksunluk belirtilerinin (uyku ve yeme problemleri, kolay kızma, öfke, saldırganlık, titreme, terleme, baş ağrısı, vb.) tedavi edilmesinin yanında bağımlının kullandığı maddeye bir daha ihtiyaç duymaması için ilaç tedavisi ve ruhsal tedavinin de yapıldığını belirtti.

Madde Kullanan Kişilerin Bir Uzmandan Yardım Alması Önemli

Madde bağımlılığının önlenmesindeki en önemli unsurun maddenin hiç kullanılmaması olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Damla Alkan SAYGILI, gençleri madde bağımlılığından korumak için ebeveynlerin, çocuklarının hayatıyla yakından ilgilenmesinin yanında, maddi, duygusal, bilişsel ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanması, çocuklarına düzenli olarak zaman ayırmaları, onlara yönelik net sınırlarının ve tutarlı disiplin anlayışlarının olması, okulda veya sosyal çevrelerde ebeveynlerin gencin arkadaşlarını ve sosyal faaliyetlerini kontrol altında tutması, çocuklarına karar verme, hayır diyebilme, ısrarlara karşı koyabilme ve sorunlara yönelik olumlu davranışlar geliştirme becerisi kazanmaları yönünde destekleyici olmalarının, gençlerin madde kullanım riskinin azaltılmasına olanak sağladığını ifade etti. Bunların yanında gençlerin çevresinde madde kullanan ya da buna eğilimli kişiler varsa, alternatif ortamlarda yeni insanlarla tanışması ve yeni arkadaşlıklar kurması yönünde destekleyici olunması gerektiğini söyleyen Uzm. Psikolog Damla Alkan SAYGILI, gençler maddeyle ilgili soruları gündeme getirdiği zaman, ebeveynlerin onlarla konuşarak merak ettiği soruları cevaplandırmalarının, onlara maddenin zararlarından bahsetmelerinin ve gençlerin kendine ya da başkalarına zarar verici riskli davranışlarının olması durumunda uzman yardımı alınmasının önemli olduğunu belirtti.

Madde Kullanımıyla İlgili Toplumu Özellikle Çocuk Yaştan İtibaren Bilinçlendirmek Önemli

Madde bağımlılığının önlenmesinde ailenin dışında topluma da büyük görevler düştüğünü ifade eden Uzm. Psikolog Damla Alkan SAYGILI, bu konuda gerek medya kuruluşlarının, gerek devletin, gerekse sağlık kuruluşlarının maddenin zararları ve yol açtığı sorunlarla ilgili halkı bilinçlendirmesi ve bunun için özellikle küçük yaşlardan itibaren bu farkındalığın çocuğa kazandırılmasının önemli olduğunu, ayrıca madde kullanımıyla ilgili devletin gerekli yasal düzenlemeleri yapmasının toplumsal açıdan önem taşıdığını belirtti.