Bilinçsiz Antibiyotik Kullanımı ve Etkileri

Yakın Doğu Üniversitesi Basın ve Halkla İlişkiler Dairesi’ne Açıklamalarda Bulunan Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü Uzmanı Doç. Dr. Kaya Süer, 16-22 Kasım Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası Dolayısıyla Bilinçsiz Antibiyotik Kullanımı ve Önemi ile İlgili Bilgiler Verdi. 

Dirençli Mikroorganizmaların Artışı, Antibiyotik Kullanımı ile Parallellik Göstermektedir
Geçtiğimiz yıllarda 18 Kasım Dünya Antibiyotik Farkındalık Günü başlığı altında dünya çapında antibiyotik kullanımı ile ilgili olarak yapılan bir çok aktivite göze çarpmaktaydı. Toplumu bilgilendirmeye yönelik olarak yapılan tüm çalışmaların ilk amacı antibiyotiklerin gereksiz kullanımını engellemekti.  Penisilinin bulunmasını takiben enfeksiyonların tedavisinde atılan bu adım ile birçok enfeksiyon hastası tedavi edildi.  Aradan geçen yıllar içinde birçok yeni antibiyotik bulundu ve tedavi edilebilir hastalıkların bir kısmı ortadan bile kaldırıldı.  Ancak günümüzde dünya genelinde karşılaştığımız durum ise, antibiyotiklere karşı dirençli olan mikroorganizmaların  artışına bağlı olarak tedavi edemediğimiz enfeksiyonlardaki artıştır.

Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası
Bugüne kadar 18 Kasım tarihi, Dünya Antibiyotik Farkındalık Günü olarak kabul edilirken, bu yıl 16-22 Kasım, Dünya Sağlık Örgütü tarafından, Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası olarak kabul edilmiş ve farkındalık sloganı ‘’Antibiotics: Handle with care’’ olarak bildirilmiştir.  “Antibiyotikleri dikkatli kullanın” anlamına gelen bu slogan, antibiyotik kullanımına dikkati çekmeyi amaçlamaktadır.

“Antibiyotik kullanımına dikkat”in neden bu kadar üstünde durulması gerektiği ile ilgili olarak çok sayıda örnek vermek mümkündür.  Halk arasında bel soğukluğu olarak bildiğimiz hastalık, eskiden tek bir antibiyotik ile tedavi edilebilirken, günümüzde antibiyotiklere dirençli hale gelmeye başlamıştır.  Kasım 2015 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü sayfasında paylaşılan bilgiye göre, dünya genelinde 36 ülke tarafından, bel soğukluğu için kullanılacak olan antibiyotiklere karşı direnç geliştiği bildirilmiştir.  Tedavi edilemeyen bel soğukluğu ise kadınlarda kısırlık, gebelik sırasında komplikasyonlar ve doğum esnasında bebeğin enfeksiyon alması sonucunda körlüğe kadar gidebilecek ciddi hastalıklar olarak karşımıza çıkacaktır.

Direncin Başlıca Nedeni Bilinçsiz Antibiyotik Kullanımı
KLİNİK Derneği Antibiyotik Direnci Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Çağrı Büke tarafından yapılan açıklamalarda ise antibiyotik direncinin ortaya çıkmasında en önemli faktörlerin başında, antibiyotiklerin gelişigüzel kullanılması olduğu dile getirilmektedir.  Antibiyotiklerin gelişigüzel kullanımları ile ifade edilmeye çalışılan bunların sadece gereksiz olduğu grip ya da soğuk algınlığı gibi viral enfeksiyon hastalıklarındaki kullanımları değil, aynı zamanda gerekli olduğu durumlarda da yanlış kullanılmalarıdır.  Söz konusu yanlış kullanımlar, antibiyotiklerin gün içerisinde gerektiği saatlerde, uygun ve yeterli dozlarda ya da gerektiği gün sayısı kadar alınmaması olarak sıralanabilir.  İşte tüm bu durumlar bakterilerin antibiyotiklere karşı direnç geliştirmelerine olanak sağlamaktadır.

Bu bilgiler ışığında antibiyotik kullanımı sırasında tekrar tekrar sorgulamak ve gereksiz antibiyotik kullanımına karşı herkesin el ele vermesi önemlidir.